Neplodnost predstavlja jednu od najvećih životnih kriza. Doživljava se kao izuzetno stresogeni životni događaj koji utiče na identitet, samopoštovanje, mentalno zdravlje, zadovoljstvo životom, životni stil osobe. Promene se javljaju i u seksualnom, bračnom, profesionalnom funkcionisanju. Posvećenost intenzivnim i dugotrajnim tretmanima utiče i ometa porodične, socijalne i profesionalne aktivnosti.
Sterilitet onemogućava napredak para ka sledećoj fazi bračnog i porodičnog života – proširenju porodice. U kontekstu porodice i bračnog odnosa, za sterilitet je karakterističan osećaj višestrukog gubitka koji može da uključuje gubitak roditeljskog i seksualnog identiteta, intimne veze sa partnerom, proširenje porodice.
Tretman neplodnosti je usko povezan sa hroničnim stresom koji, ukoliko partneri reaguju snažnim negativnim emocijama, može negativno uticati na kvalitet bračnog odnosa, doprineti č
ešćem javljanju konfikata, umanjiti seksualno zadovoljstvo partnera, uzrokovati seksualne disfunkcije.
Neplodnost može da pokvari bračni odnos
Ukoliko su uglavnom pristune negativne reakcije, kao što su poricanje, depresija, bes, anksioznost, okrivljavanje sebe ili partnera, može doći do međusobnog udaljavanja partnera. Često su partneri usmereni na tretman steriliteta i dobijanje deteta, pa zaborave jedan na drugog i odnos koji imaju. Isto tako, neretko se javlja osećanje krivice prema partneru koje može pratiti preterano ugađanje i nagrađivanje partnera ili provociranje kako bi otišao. Zatim, kao simbolički poziv u pomoć često se manifestuje ponašanje koje za cilj ima da probudi zaštitnička osećanja partnera, njegovo interesovanje i želju za pomoći.
Važnost otvorene komunikacija sa partnerom
Sa druge strane, ukoliko se partneri aktivno suočavaju sa problemom, primenjuju pozitivno preispitivanje, traže i pružaju emocionalnu podršku, tretman steriliteta ih može zbližiti, učvrstiti njihov odnos, povećati međusobnu posvećenost i razumevanje.
S obzirom na postojanje individualnih, ali i polnih razlika u reagovanju na tretman steriliteta, važno je otvoreno komunicirati sa partnerom, iskazati sopstvene i saslušati njegove potrebe, prihvatiti različite reakcije.
Piše: Jovana Lazarević, master psiholog i REBT savetnik, saradnik na projektu www.hocubebu.rs